Panik Bozukluk Nedir? Panik Bozukluk Belirtileri

Panik bozukluk, beklenmedik ve tekrarlayan panik ataklarının yaşandığı bir anksiyete bozukluğudur. Panik atak, aniden ortaya çıkan şiddetli kaygı ve korku hisleridir ve kişide kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, titreme, göğüs ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi gibi fiziksel semptomlarla birlikte ortaya çıkar. Panik bozukluğu olan kişiler, panik ataklarının tekrarlanacağı korkusuyla yaşarlar ve bu nedenle normal aktivitelerini yaparken bile endişe ve korku hissedebilirler.

Panik bozukluğu, birçok faktörün bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkabilir. Bunlar arasında genetik yatkınlık, beyin kimyası dengesizliği, çevresel stres faktörleri ve kişilik özellikleri yer alabilir. Panik bozukluğu teşhisi, semptomların ve hastanın öyküsünün incelenmesi ile konulur. Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, terapi ve yaşam tarzı değişiklikleri yer alabilir. Panik bozukluğu olan kişilerin tedavi edilmesi önemlidir, çünkü tedavi edilmediği takdirde, hastalık kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir ve günlük aktivitelerini sürdürmelerini zorlaştırabilir.

Panik Bozukluğunun Nedenleri

Panik bozukluk, birçok faktörün bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkabilen bir anksiyete bozukluğudur. Bununla birlikte, panik bozukluğunun tam nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Aşağıda, panik bozukluğunun potansiyel nedenlerine dair bazı teoriler ve bulgular yer almaktadır:

1. Genetik Faktörler: Araştırmalar, aile geçmişinde panik bozukluğu olan bireylerin, diğer insanlara göre daha yüksek bir panik bozukluğu riski taşıdığını göstermektedir. Genetik yatkınlık, panik bozukluğu riskini artırabilir.
2. Beyin Kimyası Dengesizliği: Beyindeki kimyasal dengesizlikler, panik bozukluğu semptomlarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Özellikle, serotonin ve noradrenalin gibi nörotransmitterlerin düzgün çalışmaması, panik ataklara neden olabilir.
3. Çevresel Faktörler: Bazı çevresel faktörler, panik bozukluğu gelişiminde rol oynayabilir. Stresli yaşam olayları, travmalar, kronik hastalıklar, iş kaybı, ayrılık veya boşanma gibi yaşam değişiklikleri, panik bozukluğu gelişimini tetikleyebilir.
4. Kişilik Özellikleri: Bazı kişilik özellikleri, panik bozukluk riskini artırabilir. Örneğin, aşırı endişe veya kontrol arayışı, düşük özgüven, obsesif-kompulsif davranışlar, depresyon veya travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik bozukluklar, panik bozukluğunun gelişiminde rol oynayabilir.
5. Tıbbi Faktörler: Bazı tıbbi durumlar, panik bozukluk riskini artırabilir. Örneğin, kalp hastalığı, solunum bozuklukları, tiroid problemleri ve hipoglisemi gibi durumlar, panik bozukluğuna neden olabilir veya semptomlarını artırabilir.

Bu faktörlerin yanı sıra, panik bozukluğu gelişimine yönelik diğer nedenler de olabilir. Ancak, panik bozukluğunun tam nedenleri hala araştırılmaktadır.

>> Çocuk Terapisi hakkında bilgi almak için tıklayınız.
>> Ergen Terapisi hakkında bilgi almak için tıklayınız.
>> Yetişkin Terapisi hakkında bilgi almak için tıklayınız.
>> Aile Terapisi hakkında bilgi almak için tıklayınız.
>> Çift Terapisi hakkında bilgi almak için tıklayınız.

Panik Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

Panik bozukluk, yoğun korku ve endişe nöbetleri veya panik atakları olarak adlandırılan ani ve beklenmedik bölgesel semptomlarla karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. Panik atakları, genellikle kalp çarpıntısı, terleme, titreme, nefes darlığı, göğüs ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi, bayılma hissi gibi fiziksel semptomlarla birlikte gelir. Ayrıca, panik bozukluğu olan bireylerde şu belirtiler de görülebilir:

Fiziksel Belirtiler

• Çarpıntı: Kalbin hızlı ve düzensiz atması.
• Terleme: Soğuk veya sıcak terleme nöbetleri.
• Nefes Darlığı: Hızlı ve yüzeysel nefes alma.
• Mide Bulantısı: Mide rahatsızlığı ve bulantı hissi.

Duygusal Belirtiler

• • Yoğun Korku: Ani ve kontrol edilemeyen korku hissi.
  • Kontrol Kaybı Hissi: Gerçeklikten kopma veya çılgına dönme korkusu.
  • Gerçek Dışılık Hissi: Çevrenin veya kendisinin gerçek olmadığını hissetme.

Panik atakları genellikle aniden başlar ve birkaç dakika ile birkaç saat arasında sürer. Panik atakları beklenmedik zamanlarda ve yerlerde ortaya çıkabilir ve sıklıkla tekrarlanabilir. Panik bozukluğu olan bireyler, panik ataklarından sonra endişe ve korku hissine kapılabilirler ve gelecekte tekrarlanabileceği endişesiyle hayatlarını sınırlayabilirler. Eğer bu belirtilerden bir veya birkaçı sizde de görülüyorsa, bir psikolog ile konuşmanız önemlidir.

Panik Bozukluk Teşhisi Nasıl Konur?

Panik bozukluk teşhisi, bir sağlık profesyoneli tarafından yapılan bir değerlendirme ve muayene sonucunda konulabilir. Bu süreçte aşağıdaki adımlar genellikle izlenir:

1. Tıbbi muayene: İlk olarak, fiziksel semptomların nedeni belirlenmek için tıbbi bir muayene yapılır. Panik bozukluğunun belirtileri, bazı tıbbi durumlarla benzer olabilir, bu nedenle fiziksel bir rahatsızlık olup olmadığı belirlenmelidir.
2. Psikolojik değerlendirme: Bir psikolog veya psikiyatrist, belirtileri değerlendirmek için bir dizi soru soracaktır. Bu sorular, semptomların sıklığı, şiddeti, süresi ve yaşam kalitesi üzerindeki etkisi hakkında bilgi sağlayacaktır.
3. Tanı kriterlerinin değerlendirilmesi: Psikolog veya psikiyatrist, DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) gibi standart tanı kriterlerini kullanarak, panik bozukluğu tanısını koymak için semptomların uygunluğunu değerlendirecektir.
4. Diğer durumların ekarte edilmesi: Diğer anksiyete bozuklukları, depresyon veya bipolar bozukluk gibi diğer psikiyatrik durumlar, panik bozukluğu belirtilerine neden olabilir. Bu nedenle, diğer olası durumlar ekarte edilmelidir.
5. Laboratuvar testleri: Kan testleri, tiroit fonksiyon testleri ve elektrokardiyogram (EKG) gibi laboratuvar testleri de kullanılabilir, ancak bu testlerin panik bozukluğu tanısına doğrudan katkısı sınırlıdır.

Panik bozukluk teşhisi, yukarıdaki adımların tümü tamamlandıktan sonra konulur. Bir teşhis konulduktan sonra, tedavi planı oluşturmak için bir sağlık profesyoneliyle birlikte çalışmanız önerilir.

Terapi ile Panik Bozukluğu Tedavisi

Panik bozukluk tedavisinde bilişsel davranış terapisi (BDT), en sık kullanılan psikoterapi yöntemidir. BDT, düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızı değiştirerek, panik ataklarının kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

BDT tedavisi, öncelikle panik bozukluğu semptomlarını ve tetikleyicilerini anlamaya odaklanır. Terapist, kişiye panik atakları sırasında yaşadığı hisler, düşünceler ve davranışlar hakkında sorular sorarak, panik atakların nedenlerini belirlemeye çalışır.

Daha sonra, terapist, kişinin düşünce kalıplarını ve inançlarını keşfeder. Kişinin panik ataklarına neden olan düşünceleri ve inançları belirleyerek, bu düşünceleri daha gerçekçi ve uygun hale getirmeye çalışır. Terapist ayrıca, kişiye panik atak sırasında nasıl davranması gerektiğini öğretir ve nefes egzersizleri gibi gevşeme tekniklerini öğretir.

BDT tedavisi, birkaç ay veya daha uzun sürebilir ve düzenli seanslar gerektirir. BDT tedavisi sırasında, kişinin panik atakları azalmaya başlar ve semptomları daha kolay kontrol edebilir hale gelir. Terapi ayrıca, kişinin gelecekteki panik ataklarının olası tetikleyicilerini de belirlemesine yardımcı olur ve bu tetikleyicileri önceden tanıyarak, panik ataklarına karşı hazırlıklı olmasını sağlar.

Panik Atak ve Panik Bozukluk Arasındaki Farklar

Panik atak, aniden başlayan ve kısa süren yoğun korku veya rahatsızlık dönemleridir. Panik bozukluk ise tekrarlayan panik ataklar ve bu atakların olacağına dair sürekli bir korku ile karakterizedir. Her panik bozukluğu olan kişi panik atak geçirir, ancak her panik atak geçiren kişinin panik bozukluğu yoktur.

Panik Bozukluk Hakkında Merak Edilenler

Panik bozukluk nasıl tedavi edilir?

Panik bozukluk tedavisi genellikle ilaç tedavisi, terapi yöntemleri ve yaşam tarzı değişikliklerinin bir kombinasyonunu içerir.

Panik bozukluğun belirtileri nelerdir?

Panik bozukluğun belirtileri arasında çarpıntı, terleme, nefes darlığı, mide bulantısı, yoğun korku, kontrol kaybı hissi ve gerçek dışılık hissi bulunur.

Panik atak ile panik bozukluk arasındaki fark nedir?

Panik atak, ani ve kısa süreli yoğun korku dönemleridir. Panik bozukluk ise tekrarlayan panik ataklar ve bu atakların olacağına dair sürekli korku ile karakterizedir.

Panik bozukluk genetik midir?

Evet, panik bozukluk genetik faktörlerden etkilenebilir ve aile öyküsü olan bireylerde risk artabilir.

Panik bozukluk çocuklarda da görülebilir mi?

Evet, panik bozukluk çocuklarda ve gençlerde de görülebilir. Çocuklarda korku, mide ağrısı ve davranış değişiklikleri şeklinde belirtiler gösterebilir.

Panik bozukluk iş hayatını nasıl etkiler?

Panik bozukluk iş performansını olumsuz etkileyebilir. Ancak, iş yerinde sağlanacak destekleyici bir ortam ile bu etkiler minimize edilebilir.

 

İzmir Psikolog ve Terapi Merkezi

Psikolog Öykü Tekiner